Thành Nhân Tính Trước, Thành Công Tính Sau (Phần 2)

Vấn đề của người thành công

Mục tiêu của đa số mọi người trong chúng ta là thành công và danh vọng. Chúng ta hướng đến cuộc sống của người nổi tiếng vì cho rằng nếu có được thành công và danh vọng như họ thì ta sẽ rất hạnh phúc. Đó là lý do ta phấn đấu trau dồi các kỹ năng sự nghiệp. Mọi người thường nghĩ rằng:

TẬP TRUNG TRAU DỒI KỸ NĂNG SỰ NGHIỆP = THÀNH CÔNG = HẠNH PHÚC

Nhưng để có thể thành công, ta cần phải trở thành chuyên gia trong một lĩnh vực nào đó. Để trở thành chuyên gia, ta cần bỏ ra rất nhiều thời gian để mài giũa một hoặc một nhóm kỹ năng sự nghiệp. Và vì ta chỉ quan tâm đến sự giàu có, ta thường dành toàn bộ thời gian của mình để trau dồi các kỹ năng sự nghiệp và bỏ qua việc trau dồi các kỹ năng sống. Kết quả là, ta sẽ bị dày vò bởi rất nhiều vấn đề với nội tâm và xã hội (thứ chiếm phần lớn hơn trong cuộc đời) vì ta không có những kỹ năng sống cần thiết để giải quyết chúng. Ta có thể sẽ có được thành công từ những kỹ năng sự nghiệp, nhưng thiếu hụt kỹ năng cuộc sống dẫn đến ta gặp rất nhiều vấn đề cuộc sống và sẽ không có được hạnh phúc.

Đó là những điều xảy ra với những người nổi tiếng. Họ dành cả đời mình cho sự nghiệp đến mức không biết những kỹ năng sống cần thiết để giải quyết vấn đề mình. Daniel Radcliffe đã dành cả tuổi thanh xuân để mài giũa khả năng diễn xuất, nên anh không biết cách đối mặt với những cảm xúc của mình, và thế là anh chìm trong rượu. Diego Maradona chỉ mải miết trau dồi kỹ năng sân cỏ, nên ông không biết cách nào để xây dựng một lối sống lành mạnh, cuối cùng “cậu bé vàng” trở thành một gã hư hỏng và nghiện ngập. Avicii quá đam mê với âm nhạc và bỏ qua vấn đề về sức khỏe và stress của mình, điều ấy dẫn đến giấc ngủ mãi mãi của chính anh, dù cho anh đã đánh thức rất nhiều người. Marilyn Monroe mắc chứng trầm cảm và đổ vỡ trong những cuộc hôn nhân vì bà đã không biết gì hơn ngoài làm diễn viên và người mẫu.

Đa số những người thành công và nổi tiếng không có được cuộc sống hạnh phúc. Họ thiếu hụt quá nhiều kỹ năng sống nên thường gặp vấn đề nghiêm trọng về tinh thần hoặc các mối quan hệ trong đời họ.

TẬP TRUNG TRAU DỒI KỸ NĂNG SỰ NGHIỆP = THÀNH CÔNG (HOẶC KHÔNG) = THIẾU HỤT KỸ NĂNG SỐNG = CÓ NHIỀU VẤN ĐỀ CUỘC SỐNG = ĐAU KHỔ

Mặc dù ta dành cả đời mình theo đuổi thành công và nghĩ rằng nó sẽ mang lại hạnh phúc cho ta, câu trả lời lại hoàn toàn ngược lại. Việc theo đuổi thành công trớ trêu thay lại thường không mang lại hạnh phúc.

Nhưng mục tiêu của ta thì vẫn luôn là hạnh phúc. Hạnh phúc là lý do ta cố gắng có được thành công và danh vọng. Vậy sẽ thế nào nếu ta trau dồi các kỹ năng sống thay vì các kỹ năng sự nghiệp, thứ quyết định hạnh phúc của ta?

Thành nhân tính trước, thành công tính sau

Khác với niềm tin chủ đạo trong xã hội hiện nay, thành công về mặt vật chất và danh tiếng không được coi trọng trong phần lớn lịch sử loài người. Giàu sang và danh vọng chỉ được xã hội đặt lên hàng đầu từ nửa cuối thế kỷ 19 cho đến nay, sau khi cách mạng công nghiệp lần thứ 2 xảy ra. Những kỹ năng sự nghiệp như kế toán, luật, tài chính, quản trị chỉ được coi trọng và đưa vào giảng dạy rộng rãi sau thời gian này.

Trước đó, thế giới của chúng ta coi trọng những người có kỹ năng sống hơn những người có kỹ năng sự nghiệp. Vào thời cổ đại, những cá thể mạnh mẽ có khả năng đương đầu với khó khăn và kết nối các thành viên sẽ trở thành thủ lĩnh, chứ không phải những người dự trữ được nhiều thịt trong hang đá. Xã hội vẫn tiếp tục coi trọng các kỹ năng sống cho đến trước khi công nghiệp xuất hiện. Những chủ nghĩa triết học như Nho học, chủ nghĩa Khắc kỷ hay những tôn giáo như Thiên Chúa giáo, Phật giáo, Hồi giáo được đưa vào giảng dạy và trở thành tư tưởng chủ đạo của xã hội vì đó là những chỉ dẫn về kỹ năng sống. Xã hội xưa tôn vinh và chú trọng đào tạo những người có khả năng kiểm soát tâm trí, cân bằng cảm xúc và giao tiếp tốt hơn là những người có khả năng làm giàu. Ví dụ như các tầng lớp trong xã hội phương đông là “sĩ, nông, công, thương”. Sĩ là những người có các đức tính “Nhân, Lễ, Nghĩa, Trí, Tín”. Họ được coi trọng hơn so với Thương nhân – những người có nhiều tiền bạc. Nói chung, trong phần lớn lịch sử con người coi trọng những kỹ năng sống hơn những kỹ năng sự nghiệp. Họ coi trọng việc THÀNH NHÂN hơn là THÀNH CÔNG.

Vì những vấn đề cuộc sống sẽ dày vò ta nhiều hơn các vấn đề sự nghiệp, ta nên ưu tiên mài giũa các kỹ năng sống nhiều hơn so với các kỹ năng sự nghiệp. Chúng ta nên học cách thấu hiểu cảm xúc của bản thân nhiều hơn học ngoại ngữ. Ta nên học cách giao tiếp và ứng xử với người khác nhiều hơn học các môn chuyên ngành. Ta nên mài giũa sự tự tin của mình nhiều hơn trau dồi kiến thức chuyên môn. Ta nên xây dựng lối sống tốt trước khi gây dựng sự nghiệp lớn. Hay có thể nói là: Ta nên chú trọng đến việc thành nhân hơn là thành công.

Có 2 lợi ích siêu to khổng lồ dẫn tôi đến quan điểm này:

Thứ nhất, việc mài giũa các kỹ năng sống sẽ giúp ta giải quyết được các vấn đề cuộc sống, và từ đó ta sẽ có thể sống hạnh phúc kể cả khi không có được thành công.

Hạnh phúc phụ thuộc vào lối sống, tâm trí và các mối quan hệ của ta nhiều hơn là sự giàu có. Việc trau dồi các kỹ năng sống sẽ giúp ta có một lối sống lành mạnh và những mối quan hệ tốt, từ đó đem lại cuộc sống viên mãn cho ta. Nếu tôi gặp vấn đề với sự cô đơn và không biết làm thế nào để trò chuyện với cô gái mà tôi thích, việc trau dồi trí tuệ cảm xúc và khả năng giao tiếp sẽ giúp tôi giải quyết được hai vấn đề này và tôi sẽ hạnh phúc hơn với cuộc sống của mình. Việc biết cách kiểm soát bản thân sẽ giúp tôi xây dựng các thói quen lành mạnh, việc tự tin sẽ giúp tôi thoải mái trong đời sống xã hội. Thành thục các kỹ năng sống là chìa khóa giúp ta xử lý những vấn đề cuộc sống xảy ra liên miên bất tận trong cuộc đời mình, và nó sẽ giúp ta có một cuộc sống hạnh phúc hơn cũng như phải chịu đựng ít đau khổ hơn. Chẳng phải điều cuối cùng ta mong muốn là hạnh phúc hay sao?

Thứ hai, vì ta trở nên hạnh phúc hơn, ta sẽ có thể trở nên thành công hơn.

Mọi người thường nghĩ rằng khi ta thành công thì ta sẽ hạnh phúc. Nhưng thực tế thì thành công tác động rất ít đến hạnh phúc. Hạnh phúc đến từ những thành công sẽ qua đi rất nhanh và xét về mặt tổng thể cuộc sống thì thành công hơn không mang lại nhiều hạnh phúc hơn. Daniel Radcliffe và những người nổi tiếng là minh chứng sống động cho điều này. Ngược lại, hạnh phúc có tác động rất lớn tới thành công. Các nghiên cứu khoa học đã chứng minh rằng khi con người hạnh phúc hơn thì họ sẽ thành công hơn. Khi bạn đang gặp chuyện vui, bạn sẽ làm việc tốt hơn rất nhiều. Việc có được các kỹ năng sống là bàn đạp để có được hạnh phúc, và hạnh phúc ấy sẽ tạo đà cho thành công, cũng chỉ khi đó thì thành công mới có ý nghĩa. Xét cho cùng thì nếu ta đứng trên đỉnh vinh quang nhưng chìm trong đau khổ, thì thành công ấy có còn ý nghĩa gì đâu cơ chứ?

Vì thế, công thức thực sự của việc phát triển bản thân nên là:

TRAU DỒI KỸ NĂNG SỐNG = SỐNG TỐT = HẠNH PHÚC → THÀNH CÔNG

Thành công trên nền tảng thành nhân

Khi tôi nói rằng ta nên trau dồi kỹ năng sống, điều ấy không có nghĩa là ta nên bỏ qua các kỹ năng sự nghiệp. Việc có một sự nghiệp thành công là mong ước chính đáng và không có gì xấu cả. Tuy nhiên, ta nên sắp xếp lại thứ tự ưu tiên trong danh mục cố gắng của mình. Những vấn đề cuộc sống nghiêm trọng hơn những vấn đề sự nghiệp, và ta nên mài giũa những kỹ năng sống trước tiên và nhiều hơn so với những kỹ năng sự nghiệp. Ta nên thành nhân trước khi thành công, và dùng những kỹ năng sống và hạnh phúc mà mình đạt được từ thành nhân để tạo bàn đạp tiến tới thành công.

Những kỹ năng sự nghiệp quan trọng nhất đều được cấu thành từ những kỹ năng sống. Nếu ta thành thục các kỹ năng sống cốt lõi, ta cũng sẽ thành thục các kỹ năng sự nghiệp quan trọng.
Giả sử như bây giờ tôi bắt đầu một công việc kinh doanh online. Những kỹ năng sự nghiệp quan trọng nhất với tôi sẽ là:

a) Khả năng vượt qua khó khăn trong kinh doanh

b) Kỷ luật bản thân trong công việc

c) Khả năng giao tiếp, kết nối với đối tác và nhân viên.

Bạn có thể thấy, nếu như tôi thành thạo các kỹ năng sống, tôi cũng sẽ có thể thành thạo luôn những kỹ năng sự nghiệp này. Nếu như tôi có được khả năng cân bằng cảm xúc, tôi sẽ có thể vượt qua giông bão xảy đến với tôi. Nếu như tôi biết cách xây dựng thói quen và điều độ trong cuộc sống hàng ngày, tôi cũng sẽ dễ dàng có được kỷ luật trong công việc. Và nếu tôi biết cách nắm bắt và thấu hiểu cảm xúc của người khác, tôi hẳn sẽ có thể giao tiếp với đối tác và thu hút nhân viên. Những kỹ năng sống như EQ hay kỷ luật bản thân cũng sẽ là nền tảng để học các kỹ năng sự nghiệp khác như kế toán, marketing, quản lý tài chính. Nếu như tôi có thể kỷ luật bản thân để học tập và làm việc 12 tiếng mỗi ngày, những kỹ năng sự nghiệp kia có gì khó để thành thạo đâu cơ chứ?

Bí quyết của món súp là trau dồi những kỹ năng sống cốt lõi nhất, và nó sẽ giúp bạn thành thục luôn những kỹ năng sự nghiệp thiết yếu nhất. Các nghiên cứu cũng đã chứng minh rằng các kỹ năng sống như trí tuệ cảm xúc có tác động đến thành công nhiều hơn kỹ năng nghề nghiệp⁵. Ngược lại, nếu ta dành toàn bộ thời gian để trau dồi các kỹ năng sự nghiệp, ta sẽ lại đi vào vết xe đổ của những người nổi tiếng.

Khi tôi lớn lên và bắt đầu có một chút trách nhiệm với việc hoàn thiện bản thân mình, tôi lại bị ảnh hưởng bởi tư tưởng của xã hội và coi trọng thành công hơn hết. Mục tiêu của tôi luôn là cố gắng kiếm thật nhiều tiền. Khát vọng của tôi là trở thành một người giàu có mà khi tôi bước vào công sở, mọi người sẽ dạt sang hai bên mà ngả mũ cúi chào tôi. Và điều ấy sớm dẫn tôi tới vô vàn rắc rối trong cuộc sống.

Tôi cứ ngỡ rằng, bố mẹ mong muốn tôi thành công. Nhưng bố mẹ tôi chẳng bao giờ nói như vậy cả. Bố mẹ tôi chẳng bao giờ bảo rằng, bố mẹ mong con học để trở thành triệu phú dollar, mua một căn nhà ở Ciputra và cuối tuần đưa bố mẹ đi mua sắm ở Tràng Tiền Plaza. Bố mẹ tôi chẳng bao giờ nói như vậy cả. Bố mẹ chỉ đơn giản mong con THÀNH NGƯỜI.!